Tính đến ngày 31/12/2024, toàn tỉnh có 144 hợp tác xã nông nghiệp, đạt 155,6% so với kế hoạch đề ra (trong năm 2024, đã vận động thành lập mới 9 HTX) với 3.718 thành viên và 2.223 lao động (tăng 139 thành viên và 156 lao động so với năm 2023), gồm: 69 HTX trồng trọt, 7 HTX chăn nuôi, 28 HTX thủy sản và 40 HTX tổng hợp. Tổng vốn điều lệ của các HTX hơn 294.000 triệu đồng (tăng 36.000 triệu đồng so với năm 2023). Doanh thu bình quân đạt 2,5 tỷ đồng/HTX, thu nhập bình quân của HTX đạt 291 triệu đồng/HTX và thu nhập bình quân của các thành viên dao động từ 6 triệu đồng – 6,5 triệu đồng/người/tháng.

Riêng tổ hợp tác, tính đến ngày 31/12/2024, tổng số Tổ hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh là 449 Tổ hợp tác với 7.922 tổ viên, gồm: 63 tổ hợp tác trồng trọt, 58 tổ hợp tác chăn nuôi, 295 tổ hợp tác khai thác thủy sản (tổ đoàn kết đánh bắt trên biển), 33 tổ hợp tác nước sạch nông thôn.

Việc hình thành chuỗi liên kết trong sản xuất, tiêu thụ nông sản và thúc đẩy phát triển liên kết giữa HTX, nông dân, doanh nghiệp ngày càng được các HTX quan tâm; theo đó, tính đến ngày 31/12/2024, toàn tỉnh hiện có 33 HTX thực hiện liên kết trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm thông qua việc ký kết các hợp đồng liên kết giữa thành viên, người nông dân sản xuất - HTX – doanh nghiệp (tăng 4 HTX so với năm 2023).

Bằng việc đẩy mạnh thực hiện liên kết cùng với áp dụng máy móc thiết bị được hỗ trợ vào sản xuất đã giúp tiết kiệm chi phí lao động, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân, hợp tác xã, doanh nghiệp, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Một số mô hình hoạt động có hiệu quả. Cụ thể:

- HTX Nông nghiệp Công nghệ cao Bà Rịa – Vũng Tàu: liên kết với 32 hộ dân sản xuất và tiêu thụ thanh long với diện tích 30 ha, ngoài ra, HTX cũng thu mua hoa thanh long để chế biến trà hoa thanh long. Bên cạnh đó, HTX hiện đang hỗ trợ tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc thanh long theo hướng an toàn cho các thành viên của HTX SX DV NN Xuân Trường và Tổ sản xuất thanh long Bông Trang trên địa bàn huyện. Một số sản phẩm của Hợp tác xã đã tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm và đã đạt được 3 phân hạng sao như sau: Trà đông trùng hạ thảo đạt 4 sao, Ngũ cốc đông trùng hạ thảo đạt 4 sao và Cordyceps BHA tửu đạt 3 sao.

- Hợp tác xã Ca cao Châu Đức: hiện HTX đang tham gia chuỗi liên kết tiêu thụ cà phê với Công ty TNHH sản xuất và xuất nhập khẩu Nón Lá; ngoài ra, HTX hiện đang ký kết hợp đồng tiêu thụ cacao với các thành viên và người nông dân sản xuất trên địa bàn huyện. Theo đó, việc tham gia chuỗi liên kết đã góp phần tăng năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm từ đó tăng thu nhập thành viên cũng như hộ dân sản xuất. Cụ thể: năng suất và sản lượng cacao đạt cao hơn khoảng 1,11 lần; doanh thu tăng 1,17 lần và thu nhập bình quân tăng 1,12 lần so với trước khi tham tham gia chuỗi liên kết.

- Hợp tác xã Hải sản Nguyên Phát: hiện đang liên kết thu mua hải sản của 04 tàu cá đánh bắt thông qua hợp đồng liên kết và một số nguyên liệu từ một số tàu cá khác. Bên cạnh đó, ký kết hợp tác tiêu thụ sản phẩm với Công ty Sài Gòn Tâm Tâm, một đơn vị lớn chuyên xuất khẩu thủy sản cũng như nông sản vào thị trường Nga. Việc tham gia chuỗi liên kết giúp HTX ổn định giá cả, thị trường đầu vào và đầu ra sản phẩm; đồng thời tạo thêm việc làm mới cho 30 lao động cũng như cải thiện môi trường hoạt động sản xuất cho lao động làm việc tại HTX.

- Hợp tác xã Bưởi da xanh Hắc Dịch: liên kết 38 ha trồng bưởi của 40 hộ dân (trong đó có 39 hộ trực tiếp sản xuất và 01 hộ hoạt động dịch vụ), năng suất bưởi da xanh đạt khoảng 30 tấn/ha trong 1 năm, giá bán khoảng từ 18.000 đến 23.000 đồng/kg; tiết kiệm chi phí sản xuất và tăng lợi nhuận khoảng 1,5 lần (tăng 35-45 triệu/ha/năm) so với trước khi thực hiện dự án liên kết.

- HTX Bưởi da xanh Sông Xoài, được thành lập năm 2013, đến nay với 120 thành viên và tổng diện tích canh tác là 135 ha. Hợp tác xã đã hướng dẫn các thành viên kỹ thuật, quy trình canh tác theo hướng VietGap cũng như bao tiêu sản phẩm cho các thành viên. Bên cạnh đó, Hợp tác xã ứng dụng khoa học công nghệ trong quá trình sản xuất và sản phẩm bưởi đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp văn bằng bảo hộ Nhãn hiệu Chứng nhận nên giá trị và chất lượng sản phẩm được nâng cao từ đó tăng tính cạnh tranh sản phẩm trên thị trường, giúp người nông dân sản xuất tăng thu nhập và ổn định đời sống. Hiện nay, HTX được Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn lựa chọn làm HTX điển hình trong 66 HTX trên cả nước để xây dựng kế hoạch hỗ trợ mô hình HTX nông nghiệp điển hình giai đoạn 2022 – 2025. Ngoài ra, sản phẩm Bưởi 4 da xanh Sông Xoài của Hợp tác xã đã tham gia phân hạng sao theo Chương trình mỗi xã một sản phẩm và đạt được 4 sao.

Thông qua việc triển khai thực hiện các chính sách như: Nghị quyết số 21/2020/NQ-HĐND ngày 13/12/2020 của Hội đồng nhân dân tỉnh; Nghị quyết số 12/2023/NQ-HĐND ngày 23/8/2023 của Hội đồng nhân dân tỉnh; Nghị quyết số 106/NQ-CP ngày 18/7/2023 của Chính phủ về phát triển HTX trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng NTM tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu;… đã giúp các tổ chức kinh tế tập thể thu hút lao động trẻ có trình độ về làm việc tại các tổ chức kinh tế tập thể nhằm nâng cao năng lực quản lý và điều hành hoạt động của các tổ chức kinh tế tập thể hướng đến duy trì, củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức kinh tế tập thể góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân, đặc biệt các xã xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, việc triển khai các mô hình/dự án liên kết đã giúp các chủ trì liên kết mở rộng quy mô sản xuất thông qua việc liên kết các hộ dân trên địa bàn cùng sản xuất, góp phần tăng thu doanh thu, lợi nhuận cho hợp tác xã (từ 1,2 - 1,5 lần so với trước khi tham gia mô hình/dự án liên kết) góp phần tăng thu nhập cho chính thành viên, người lao động và hộ dân liên kết sản xuất tại địa phương.

Lài Nguyễn - PTNT