Chương trình mỗi xã một sản phẩm (tên tiếng Anh là: One commune one product, gọi tắt là chương trình OCOP) là chương trình phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát triển nội lực và gia tăng giá trị; là giải pháp, nhiệm vụ trong triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Trọng tâm của chương trình OCOP là phát triển sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế ở mỗi địa phương theo chuỗi giá trị, do các thành phần kinh tế tư nhân (doanh nghiệp, hộ sản xuất) và kinh tế tập thể thực hiện. Trong đó, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, ban hành khung pháp lý và chính sách để thực hiện; định hướng quy hoạch các vùng sản xuất hàng hóa, dịch vụ; quản lý và giám sát tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm; hỗ trợ các khâu: Đào tạo, tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, tín dụng.

Theo đó, trong giai đoạn 2019 - 2020, Bà Rịa – Vũng Tàu phấn đấu tiêu chuẩn hóa ít nhất 50 % số sản phẩm hiện có của tỉnh (tương ứng khoảng 30 sản phẩm, theo Phụ lục bên dưới), tập trung vào các sản phẩm chủ lực, đặc trưng và tiềm năng của tỉnh; đồng thời cũng sẽ phát triển các ngành nghề mới tại các địa phương có tiềm năng phát triển. Tỉnh sẽ đào tạo tập huấn kiến thức chuyên môn quản lý sản xuất, kinh doanh cho khoảng 700 cán bộ quản lý Nhà nước (cấp tỉnh, huyện, xã) thực hiện Chương trình OCOP và 100% lãnh đạo doanh nghiệp, Hợp tác xã, Tổ hợp tác, chủ hộ sản xuất có đăng ký kinh doanh tham gia Chương trình OCOP; Nghiên cứu xây dựng Trung tâm thiết kế sáng tạo phát triển sản phẩm OCOP gắn với quảng bá, giới thiệu sản phẩm cấp tỉnh;… Chương trình OCOP Bà Rịa - Vũng Tàu hướng đến các mục tiêu:(1) Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh (ưu tiên phát triển hợp tác xã, doanh nghiệp vừa và nhỏ) để sản xuất các sản phẩm truyền thống, dịch vụ có lợi thế đạt tiêu chuẩn, có khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế, góp phần phát triển kinh tế nông thôn; (2) Góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập, đời sống cho nhân dân và thực hiện hiệu quả nhóm tiêu chí “Kinh tế và tổ chức sản xuất” trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới; (3) Thông qua việc phát triển sản xuất tại khu vực nông thôn, góp phần thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn; thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn phù hợp, bảo vệ môi trường và bảo tồn những giá trị truyền thống tốt đẹp của nông thôn trên địa bàn tỉnh.

Theo Kế hoạch, Chương trình OCOP Bà Rịa – Vũng Tàu được triển khai thực hiện ở toàn bộ khu vực nông thôn trong toàn tỉnh, khuyến khích triển khai ở các khu vực đô thị từ năm 2019 – 2020. Sản phẩm thuộc Chương trình OCOP gồm các sản phẩm hàng hóa và sản phẩm dịch vụ có nguồn gốc từ địa phương, hoặc được thuần hóa, đặc biệt là các đặc sản hiện có của các địa phương thuộc Tỉnh trên cơ sở khai thác lợi thế so sánh về điều kiện sinh thái, văn hóa, nguồn gen, tri thức và công nghệ của địa phương. Chủ thể thực hiện bao gồm các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, tổ hợp tác, các hộ sản xuất có đăng ký kinh doanh.

Để triển khai Chương trình OCOP Bà Rịa - Vũng Tàu có hiệu quả, Kế hoạch đề ra các nhiệm vụ và giải pháp thực hiện như: Triển khai tuyên truyền nâng cao nhận thức thường xuyên với nhiều hình thức khác nhau trên các phương tiện thông tin đại chúng từ tỉnh đến cơ sở; Xây dựng hệ thống chỉ đạo, thực hiện Chương trình OCOP từ tỉnh đến cơ sở; Xây dựng Chu trình chuẩn và Bộ tiêu chí đánh giá, xếp hạng sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh; Áp dụng các cơ chế, chính sách phù hợp về hỗ trợ phát triển ngành nghề, phát triển nông nghiệp, nông thôn; triển khai các chính sách khoa học và công nghệ, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ; Xây dựng hệ thống tư vấn, đối tác hỗ trợ thực hiện Chương trình OCOP; Huy động nguồn lực (từ cộng đồng, tín dụng, ngân sách);…

Kế hoạch cũng xác định, trong giai đoạn 2019 - 2020, Tỉnh tập trung xây dựng và phát triển 04 dự án thành phần bao gồm:(1) Dự án phát triển thương hiệu OCOP do Sở Khoa học và Công nghệ triển khai. (2) Dự án Làng văn hóa du lịch do Sở Du lịch triển khai. (3) Dự án phát triển vùng sản xuất trọng điểm của địa phương do UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai.(4) Dự án Trung tâm, điểm bán sản phẩm OCOP do Sở Công thương triển khai.

Kim Khánh